Wczoraj, czyli w czwartek 21 sierpnia, przypadała rocznica śmierci Tadeusza Nożyńskiego.
Tadeusz Nożyński – doktor filozofii, historyk, wychowawca, nauczyciel tajnego nauczania, poliglota, animator kultury, muzyk, satyryk, bibliotekarz i regionalista. Człowiek, który na trwale wpisał się w historię Wągrowca. W czwartek, 21 sierpnia br., przypadła 25. rocznica jego śmierci.
Pracę w Wągrowcu rozpoczął w 1929 roku jako nauczyciel historii w Seminarium Nauczycielskim, późniejszym Liceum Pedagogicznym. W czasie wojny przebywał i pracował w Częstochowie, a jednocześnie angażował się w organizację tajnego nauczania. Po wojnie wrócił do Wągrowca i pracował w miejscowym Liceum Ogólnokształcącym. W 1951 rozpoczął pracę w Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej w Poznaniu, w latach 1957 – 1968 był jej dyrektorem.
W Wągrowcu angażował się w działalność Koła Śpiewaczego i Chóru Nauczycielskiego. Przez 31 lat pełnił funkcję prezesa Koła Śpiewaczego i Muzycznego im. F. Chopina w Wągrowcu, którym kierował Bronisław Zieliński. Związany był także z działalnością Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Pałuckiej.
W 2000 roku Tadeusz Nożyński otrzymał Honorową Nagrodę Miasta Wągrowca. Jego imieniem nazwana jest jedna z wągrowieckich ulic.
ŻYCIORYS
W latach 1923–1927 studiował historię, nauki o państwie oraz pedagogikę na Uniwersytecie Poznańskim im. Adama Mickiewicza (obecnie UAM). Zajmował się studiami nad średniowieczem, pod kierunkiem profesora Kazimierza Tymienieckiego napisał pracę dyplomową „Żydzi w Poznaniu w wiekach średnich”. W 1931 zdał egzamin i otrzymał kwalifikacje nauczyciela szkół średnich, tym samym Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego przyznało mu tytuł profesora. W 1948 uzyskał dyplom magistra filozofii, a w 1949 roku Dziekanat Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Poznańskiego im. A. Mickiewicza nadał mu tytuł doktora (na podstawie pracy „Cech Złotniczy poznański”).
W 1927 rozpoczął pracę w gimnazjum w Krotoszynie. Następnie, w latach 1929–1937, pracował jako nauczyciel historii w Seminarium Nauczycielskim w Wągrowcu. Szkoła zmieniła nazwę na Państwowe Liceum Pedagogiczne, Tadeusz Nożyński pracował tam do 1939 roku.
W czasie wojny przeniósł się do Częstochowy, gdzie pracował w niemieckim Urzędzie Pracy (dział poradnictwa zawodowego). Dzięki temu udało mu się uratować wiele osób przed wywiezieniem do Niemiec. W Częstochowie powstała inicjatywa tajnych kompletów, nauczania na poziomie szkoły średniej i studiów wyższych, których organizatorem był profesor Zdzisław Grot. Tadeusz Nożyński prowadził zajęcia w sekcji historycznej na Wydziale Humanistycznym UZZ. Obejmowały m.in. wykłady z nauk pomocniczych historii, głównie paleografię i dyplomatykę i odbywały się przy ulicy Kilińskiego nr 7 w mieszkaniu harcmistrza Śniegockiego. Mieszkanie stało się nieformalną centralą polskiego tajnego nauczania. Tuż obok pod numerem 10 siedzibę miała komenda gestapo. Dzięki kontaktom z ojcem Polikarpem, bibliotekarzem na Jasnej Górze, udało się uzyskać cenne materiały niezbędne w nauczaniu.
Po wojnie wrócił do Liceum Pedagogicznego w Wągrowcu. W 1949 roku przeniósł się do Liceum Ogólnokształcącego, gdzie pracował do 1951 roku. Następnie od 1951 roku obejmował stanowisko wicedyrektora i kierownika w dziale administracyjnym Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu. W latach 1957–1968 był dyrektorem tej biblioteki.
W latach 1929–1957 był uczestnikiem Koła Śpiewaczego i Chóru Nauczycielskiego w Wągrowcu; wiceprezesem tej organizacji (1933–1939), prezesem (1957–1962), zastępcą dyrektora (1957–1962) i dyrektorem (1974–1975). Przez 31 lat pełnił też funkcję prezesa (często także dyrygenta) Koła Śpiewackiego i Muzycznego im. F. Chopina w Wągrowcu, którego kierownikiem artystycznym był w tamtym czasie Bronisław Zieliński. Związany był także z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Pałuckiej, w którym wydawał zeszyty historyczne.
Członek Korporacji Akademickiej „Chrobria” w Poznaniu, ppor. rez. 61. Pułku Piechoty.
Po przejściu na emeryturę, w latach 1970–1995 pracował charytatywnie w Bibliotece Pedagogicznej w Wągrowcu. Zmarł 21 sierpnia 2000 roku w Wągrowcu.
Źródło: wagrowiec.eu
Fot. Wikipedia/Szymon Nożyński