Tylko do końca 1939 r. Niemcy wymordowali na terenach wcielonych do III Rzeszy prawie 40 000 polskich obywateli.
Na najbliższą niedzielę zaplanowano akcję medialno-edukacyjną „Zapal znicz pamięci”, która jest wspólną inicjatywą pięciu Oddziałowych Biur Edukacji Narodowej IPN i lokalnych rozgłośni radiowych. Głównym celem przedsięwzięcia jest upamiętnienie polskich obywateli II RP, zamordowanych w pierwszych miesiącach II wojny światowej.
Znicze zapłoną w miejscach zbrodni dokonanych przez Niemców w ramach Operacji Tannenberg i „politycznego oczyszczania gruntu” w pierwszych miesiącach II wojny światowej. Uczczą pamięć ok. 40 000 przedstawicieli polskich warstw przywódczych, którzy zostali zamordowani na terenach II RP wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy: w Wielkopolsce, regionie łódzkim, na Pomorzu, Kujawach i Górnym Śląsku.
Operacja Tannenberg to kryptonim niemieckiej operacji eksterminacyjnej skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym na początku II wojny światowej. Tylko do końca 1939 r. Niemcy wymordowali na terenach wcielonych do III Rzeszy prawie 40 000 polskich obywateli.
Na mapie Wągrowca oraz powiatu wągrowieckiego istnieje kilkanaście lokalizacji, w których upamiętnione zostało miejsce śmierci ofiar niemieckich zbrodni dokonanych w pierwszych miesiącach II wojny światowej. Na liście takich miejsc jest Wągrowiec oraz okoliczne miejscowości: Dąbrowa, Kamienica, Łukowo, Międzylesie, Morakówko, Piotrkowice, Podlesie Kościelne, Potrzanowo, Przysieka, Skoki oraz las w Bukowcu, gdzie rozstrzelano 107 aresztantów wągrowieckiego więzienia.
Organizatorzy akcji „Zapal znicz pamięci” zachęcają, aby 25 października wybrać się w miejsca kaźni, zapalić znicze i przesłać zdjęcia dokumentujące to wydarzenie na adres: zapalzniczpamięci@ipn.gov.pl .
W Wągrowcu znicz można zapalić pod pamiątkową tablicą na ścianie budynku Sądu Rejonowego przy ulicy Kościuszki 18, przy którym w 1939 r. odbyły się egzekucje oraz przy pomniku ku czci pomordowanych mieszkańców miasta w okresie okupacji niemieckiej (ul. Kościuszki, przed Zespołem Szkół nr 2). Ponadto magistrat informuje, że planuje przygotowanie miejsca pamięci nieopodal przejazdu kolejowego przy ulicy Janowieckiej, gdzie 7 września 1939 roku rozstrzelano 7 osób.
Miejsca egzekucji w powiecie wągrowieckim (za IPN):
- Dąbrowa (gm. Damasławek), 7.IX.1939 – 1 ofiara
- Kamienica (gm. Wągrowiec), 7-8.IX.1939 – 3 ofiary
- Łukowo (gm. Wągrowiec), 3.IX.1939 – 1 ofiara
- Międzylesie (gm. Damasławek), 8.IX.1939 – 5 ofiar
- Morakówko (gm. Gołańcz), 6.IX.1939 – 2 ofiary
- Piotrkowice (gm. Damasławek), 7.IX.1939 – 1 ofiara
- Podlesie Kościelne (gm. Mieścisko), 8.IX.1939 – 8 ofiar
- Potrzanowo (gm. Skoki), 8.IX.1939 – 3 ofiary
- Przysieka (gm. Wągrowiec), 7.IX.1939 – 1 ofiara
- Skoki, 8.IX.1939 – 7 ofiar
- Wągrowiec, 7.IX.1939 – 8 ofiar, 12.IX.1939 – 1 ofiara,
21.IX.1939 – 1 ofiara, X.1939 – 6 ofiar (+ grupa NN Polaków)
Źródła: IPN Poznań, Urząd Miejski w Wągrowcu